Հայաստան, Երևան, 17-18 դեկտեմբերի 2012թ.
<<Թունավոր մետաղները մանկական արտադրանքներում>> ծրագիրը ԿՕԱ-ների ոչնչացման հարցերով միջազգային ցանցի (IPEN), <<Էկո-համաձայնություն>> (Eco-Accord) ՀԿ-ի և GRID – Arendal-ի մասնակցությամբ մեկնարկել է 2012թ. սեպտեմբերին` Արևելյան Եվրոպայի, Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի վեց երկրներում:
Ծրագրի շրջանակներում նոյեմբերի 27-ից մինչև դեկտեմբերի 9-ը իրականացվել է լայնամասշտաբ հետազոտություն` մանկական արտադրանքներում վեց թունավոր մետաղների (կապար, սնդիկ, կադմիում, անտիմոն, մկնդեղ, քրոմ) պարունակության նկատմամբ: Բոլոր ապրանքատեսակները գնվել են Մոսկվայի, Վոլգոգրադի, Սոչիի, Կոլոմնայի, Մինսկի, Երևանի, Ալմա-Աթայի, Բիշկեկի և Կիևի
Հետազոտության արդյունքները մտահոգիչ են: Նմուշառված 569 արտադրանքից 164 -ը (29 %) պարունակում է նշված 6 ծանր մետաղներից առնվազն մեկը:
Հետազոտությունները, որոնք Հայաստանում իրականացրել է IPEN –ի փորձագետ Ջոզեֆ ԴիԳանջին ռենտգենաֆլուորեսցենտային անալիզատորի (վերլուծիչի) օգնությամբ, ցույց տվեց, որ նմուշառված 68 խաղալիքի մոտ 20 %-ը պարունակում է առնվազն 1 ծանր մետաղ, որի խտությունը գերազանցում է սահմանային թույլատրելի խտությունը: Ամենից հաճախ հանդիպող խնդիրներից է խաղալիքներում կապարի բարձր պարունակությունը: Հողում, որի վրա քայլում են երեխաները, կապարի թույլատրելի խտությունը 32 ppm (մգ/կգ) է, իսկ ստուգված մանկական խաղալիքներում, որոնք երեխաները հաճախ կարող են դնել բերանը, այն տատանվում է 32 մգ/կգ — 12 140 մգ/կգ սահմաններում, այսինքն, մոտ 350 անգամ գերազանցում է թույլատրելի խտությունը: Տոքսիկ մետաղներ պարունակող խաղալիքների մեծ մասն արտադրված է Չինաստանում:
2012թ. դեկտեմբերի 17-18 – ը Երևանի <<Կոնգրես>> հյուրանոցում տեղի ունեցավ <<Ծանր մետաղները խաղալիքներում: Երեխաների համար արտադրվող ապրանքների քիմիական անվտանգության ապահովման ազգային և տարածաշրջանային քաղաքականության խնդիրները>> թեմայով միջազգային համաժողով, որին մասնակցում էին Ուկրաինայի, Բելառուսի, Ղրղզստանի, Ղազախստանի և Ռուսաստանի ՀԿ-ները: Համաժողովը կազմակերպել էր <<Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի>> հասարակական կազմակերպությունը` <<ԿՕԱ-ների ոչնչացման հարցերով միջազգային ցանցի (IPEN), Գլոբալ <<կանաչ դրամաշնորհների>> հիմնադրամի (GGF), <<Էկո-համաձայնություն>> (Eco-Accord) ՀԿ-ի, GRID – Arendal -ի և ՄԱԶԾ/ԳԷՀ ՓԴԾ-ի ֆինանսավորմամբ իրականացվող <<Թույներից ազատ մանկական խաղալիքներ>> ծրագրի շրջանակներում:
Համաժողովից առաջ, 2012թ. դեկտեմբերի 12-ին, ժամը 12:00-ին, <<Հայելի>> ակումբում կայացավ <<Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի>> ՀԿ-ի մամլո ասուլիսը` նվիրված մանկական արտադրանքներում թունավոր մետաղների առկայությանը: Մամլո ասուլիսին ներկա էր զանգվածային լրատվամիջոցների տասը ներկայացուցիչ: Համաժողովի նպատակն էր հրավիրել բոլոր շահագրգիռ կազմակերպությունների, ներառյալ` ՀԿ-ների, կառավարության, խաղալիք արտադրողների և սպառողների ուշադրությունը խաղալիքների անվտանգության խնդրի վրա և մշակել առաջարկություններ կառավարության, արտադրողների համար, որոնք կվերաբերեն ազգային օրենսդրության բարելավմանը, թույներից զերծ մանկական արտադրանքների արտադրությանը: Համաժողովին մասնակիցում էր 50 ներկայացուցիչ ՀՀ առողջապահության, բնապահպանության և էկոնոմիկայի նախարարություններից, ԱՀԿ-ի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի, ՅՈՒՆԻԴՕ-ի հայաստանյան գրասենյակներից, ծրագիրն իրականացնող ՀԿ-ներից, տեղական ՀԿ-ներից և յոթ լրատվական ընկերություններից:
Քանի որ հետազոտության շնորհիվ հայտնաբերված թունավոր մետաղները վտանգավոր են մարդու առողջության համար, Արևելյան Եվրոպայի, Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի երկրների կառավարությունները պետք է ընդունեն ավելի խիստ չափորոշիչներ` մանկական արտադրանքներում թունավոր մետաղների ընդհանուր խտության ցուցանիշների կարգավորման համար և ուժեղացնեն վերահսկողությունը չափորոշիչների ներդրման և դրանց կիրառման նկատմամբ, որը ազգային շուկաները կպաշտպանի այն ապրանքների ներհոսքից, որոնք մերժված են Եվրամիությունում և այն երկրներում, որտեղ գործում են առավել առաջադեմ օրենսդրություն և չափորոշիչներ:
Համաժողովի ավարտին քննարկվեցին և ընդունվեցին մի շարք առաջարկներ` ուղղված կառավարություններին, արտադրողներին և սպառողներին:
Ստորև բերված են հղումներն այն լրատվամիջոցներին, որոնք ակտիվորեն լուսաբանել են համաժողովի աշխատանքները:
- http://www.armeniatv.am/hy/news/32863
- http://www.armnewstv.am/hy/1355833912
- http://www.armnewstv.am/hy/1355753610
- http://hetq.am/arm/articles/21665/erekhaneri-khaxaliqnerum-tunavor-metaxner-en-haytnabervel.html
- http://yerevantv.am/%d5%af%d5%a1%d6%80%d5%ae%d5%ab%d6%84%d5%b6%d5%a5%d6%80%d5%ab-%d5%ad%d5%a1%d5%b9%d5%b4%d5%a5%d6%80%d5%b8%d6%82%d5%af12-12-2012
- http://hetq.am/arm/articles/21665/erekhaneri-khaxaliqnerum-tunavor-metaxner-en-haytnabervel.html
- http://www.youtube.com/watch?v=rCT7zPrau3Y&feature=player_embedded
- http://www.ecolur.org/hy/news/sos/20-toys-in-armenia-contaminated-with-toxic-elements-photos/4433/
- http://www.ecolur.org/en/news/sos/20-toys-in-armenia-contaminated-with-toxic-elements-photos/4433/
http://www.ecolur.org/ru/news/sos/20-toys-in-armenia-contaminated-with-toxic-elements-photos/4433/
<<Դելովոյ Էքսպրես>> շաբաթաթերթում նույնպես տպագրվել է հոդված խաղալիքների անվտանգության մասին:
Մամլո հաղորդագրություն
11 դեկտեմբերի 2012թ. ք. Երևան
Երեխաների համար նախատեսված արտադրանքների նկատմամբ վերահսկողությունն ուղղակիորեն կապված է երեխայի առողջության հետ: Մի շարք երկրներում, երեխաների և դեռահասների շրջանում նկատվում է հիվանդացության աճի կայուն միտում, որի պատճառներից մեկը արդյունաբերության, այդ թվում` երեխաների համար նախատեսված ապրանքատեսակներ արտադրող արդյունաբերության ճյուղերի քիմիացումն է:
2012թ.-ին Արևելյան Եվրոպայի, Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանի երկրների Կայուն օրգանական աղտոտիչների (ԿՕԱ — ներ) ոչնչացման հարցերով միջազգային ցանցի (IPEN) 6 անդամ կազմակերպություն իրականացրել են երեխաների համար նախատեսված արտադրանքներում ծանր մետաղների պարունակության նկատմամբ հետազոտություններ: Հետազոտվել է թվով 568 մանկական ապրանքատեսակ, որոնք պատահականության սկզբունքով ձեռք են բերվել տարբեր շուկաներից և խանութներից` Հայաստանում, Բելառուսում, Ղազախստանում, Ղրղզստանում, Ռուսաստանում և Ուկրաինայում: Համապատասխան ստուգումները կատարվել են դյուրակիր ռենտգենաֆլուորեսցենտային անալիզատորի (վերլուծիչի) օգնությամբ: Հիմնականում ուշադրություն է դարձվել մկնդեղի, ծարիրի (сурьма), կապարի և սնդիկի պարունակությունների վրա, չնայած որոշվել է նաև այլ թունավոր մետաղների, օրինակ, կադմիումի և քրոմի խտությունները:
Հայաստանում <<Թույներից ազատ խաղալիքներ>> ծրագրի շրջանակներում նմուշառված 68 խաղալիքի մոտ 20 %-ը պարունակում է առնվազն 1 ծանր մետաղ, որի խտությունը գերազանցում է սահմանային թույլատրելի խտությունը: Ամենից հաճախ հանդիպող խնդիրներից է խաղալիքներում կապարի բարձր պարունակությունը: Հողում, որի վրա քայլում են երեխաները, կապարի թույլատրելի խտությունը 32 ppm (մգ/կգ) է, իսկ ստուգված մանկական խաղալիքներում, որոնք երեխաները հաճախ կարող են դնել բերանը, այն տատանվում էր 32 մգ/կգ — 12 140 մգ/կգ սահմաններում, այսինքն, մոտ 350 անգամ գերազանցում էր թույլատրելի խտությունը: Տոքսիկ մետաղներ պարունակող խաղալիքների մեծ մասն արտադրված է Չինաստանում: Այնուամենայնիվ, վտանգավոր խաղալիքներից երկուսը հայկական արտադրության խաղալիքներ են:
Բելառուսում, Ղազախստանում, Ղրղզստանում, Ռուսաստանում ձեռք բերված խաղալիքների հետազոտությամբ պարզվեց, որ վտանգավոր խաղալիքները համապատասխանաբար կազմում են` 22%, 23%, 27%, և 20%:
Երեխաների համար նախատեսված ապրանքներում ծանր մետաղների պարունակության հետազոտման այս եղանակն Արևելյան Եվրոպայի, Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանի երկրներում, լայն հանրության համար առաջին մատչելի հետազոտությունն է:
Հետազոտությունների արդյունքները մտահոգիչ են` կապված այն բանի հետ, որ երեխաներն, ամեն ինչ բերանը տանելու ցանկությամբ պայմանավորված, ենթարկվում են ծանր մետաղների լրացուցիչ ազդեցության:
Մանկական արտադրանքներում տոքսիկ մետաղների բացասական ազդեցություններից խուսափելու համար, անհրաժեշտ է առաջին հերթին բարելավել ազգային քաղաքականությունը երեխաների համար նախատեսված արտադրանքների քիմիական անվտանգության կարգավորման ոլորտում: Ստուգման արդյունքները ցույց են տալիս, որ ծանր մետաղների պարունակության մակարդակը մանուկների համար նախատեսված ոչ բոլոր ապրանքներում են բարձր կամ բացակայում են, որը վկայում է այն մասին, որ արտադրող ընկերությունները հնարավորություն ունեն թողարկել տոքսիկ մետաղներ չպարունակող ապրանքներ: Ձեռնարկություններին և արտադրողներին կոչ է արվում մանկական ապրանքների արտադրության ժամանակ հրաժարվել թունավոր նյութերի, ներառյալ` ծանր մետաղների օգտագործումից, ինչպես նաև` ավելի խստացնել այդօրինակ արտադրանքներում տոքսիկ նյութերի և ծանր մետաղների պարունակության մասին ազգային օրենսդրությունը և սահմանել առավել խիստ չափորոշիչներ:
2001թ.-ին Հայաստանը, Բելառուսը, Մոլդովան, Ղազախստանը, Տաջիկստանը, Ռուսաստանը և Ուկրաինան ընդունել են ISO 8124-3-2001 միջկառավարական չափորոշիչը, որը վերաբերում է խաղալիքների, մանկական արտադրանքների անվտանգությանն ու փորձարկման մեթոդներին ներկայացվող ընդհանուր պահանջներին և արտադրանքներում թունավոր նյութերի պարունակությանը:
Եվրամիության 2009թ. հունիսի 18-ի 2009/48/EC դիրեկտիվում (ուժի մեջ է մտել 2011թ.-ին) սահմանային թույլատրելի խտությունները զգալիորեն ցածր են, ինչը կարող է հանգեցնել այնպիսի իրավիճակի, երբ արգելված և/կամ շուկայից ետ կանչված Եվրամիության ապրանքները հայտնվեն այն երկրներում կամ տարածաշրջաններում, որտեղ գործում են պակաս խիստ չափորոշիչներ:
Общественные и неправительственные организации играют жизненно важную роль в разработке, внедрении и поддержке Водной конвенции и протокола. Это признается в статье 5 (i) Протокола: “доступ к информации и участие общественности в процессе принятия решений по вопросам воды и здоровья необходимы, среди прочего, в целях улучшения качества принимаемых решений и содействия их осуществлению, обеспечения осведомленности общественности о соответствующих вопросах, предоставления общественности возможности выражать свое беспокойство и предоставления возможности государственным органам должным образом учитывать такое беспокойство”. Целью проекта является привлечение внимания гражданского общества к Конвенции ЕЭК ООН по охране и использованию трансграничных водотоков и международных озер (далее именуемая “Конвенция по водам”) и Протокол по проблемам воды и здоровья (далее по тексту как “Протокол”) и мобилизации неправительственных организаций (НПО) по продвижению и реализации этих правовых документов на местном, национальном и трансграничном контексте.
Информационные материалы / бюллетени разрабатывались организациями-партнерами.
Ереван, 9 ноября 2012
Региональный семинар — “ Поднятие осведомленности в отношении Конвенции ЕЭК ООН по охране и использованию трансграничных водотоков и международных озер и Протоколу по проблемам воды и здоровья, и усиление роли гражданского общества в их продвижении и реализации” , финансируемого ЕЭК ООН и выполняемого в рамках партнерства с международной женской сетью Женщины в Европе за Общее Будущее (WECF) состоялся 09 ноября 2012 года в Ереване.
Протокол по Воде и здоровью был принят 17 июня 1999 года по случаю третьей Конференции министров по окружающей среде и охране здоровья, состоявшейся в Лондоне, где Армения подписала протокол.
Семинар направлен на расширение участия гражданского общества в мероприятиях в рамках Конвенции и Протокола, с целью предоставить общественности возможность выражать свою озабоченность, а государственным структурам возможность учитывать интересы общества.
30 представителей различных организаций, министерств и программ из Армении и Грузии приняли участие в семинаре: министерство Охраны природы Армении и Грузии, Министерство здравоохранения Армении, Министерство территориального управления Армении, Центр Национального контроля заболеваний и общественного здоровья Грузия, Управление экономического роста — USAID Армения, ПРООН программа по изменению климата, проект ПРООН / ГЭФ по трансграничной деградации бассейна рек Кура Аракс, Проект охраны окружающей среды Международные речные бассейны, Научный центр зоологии и гидроэкологии НАН Армении, армянские НПО, Международный центр по исследованию окружающей среды Грузии, WECF, и Кавказская сеть экологических НПО.
Выступления были направлены на вопросы и проблемы, связанные с осуществлением Конвенции по трансграничным водам и Протоколу по проблемам воды и здоровья. На семинаре освещался Национальный политический диалог по интегрированному управлению водными ресурсами (ИУВР) в рамках Водной инициативы ЕС в Армении; вклад международных организаций USAID в устойчивое управление водными ресурсами, мониторинг поверхностных вод в Армении; проблемы бассейнов рек Кура Аракс; комплексная оценка качества водных ресурсов Армении, в частности озера Севан; Интегрированное Управление Водными Ресурсами и проблемы ответственности , комплементарность международных коневенций. Представлена ситуция по заболеваниям, связанным с водой, планы по обеспечению безопасности питьевой воды, представлен проект по установлению целевых показателей в Армении, и обмен опытом с грузинскими коллегами по процессу в отношении целевых показателей.
Повестка дня
08:45 — 09:15 Регистрация участников
09:15 — 09:30 Открытие семинара, приветственное слово
Елена Манвелян, президент “Армянские женщины за здоровье и здоровую окружающую среду” (AWHHE) НПО
Володя Нариманян, руководитель агентства по управлению водными ресурсами РА Министерства охраны природы
Нунэ Бакунц, начальник отдела по юридическим инструментам и обороту документов управления Государственной гигиены и противоэпидемической инспекции Министерства здравоохранения РА
Нана Габриадзе, главный специалист отдела неинфекционных заболеваний Национального центра контроля заболеваний и общественного здравоохранения Грузии
Виктор Мартиросян, глава ‘’Блок реализации проекта по окружающей среде” ГУ
Председатель: Елена Манвелян, президент AWHHE
09:30 — 13:00 Сессия 1: Водная Конвенция и Протокол по проблемам воды и здоровья
Представление Водной конвенции и протокола
Эмма Анахасян, руководитель отдела экологического здоровья, AWHHE
Национальный политический диалог по комплексному управлению водными ресурсами в рамках Водной инициативы ЕС в Армении
Армине Арушанян, главный специалист отдела разрешений на водопользование, Министерство охраны природы Армении
USAID вклад в устойчивое управление водными ресурсами
Марина Варданян, Советник по энергии, воде и окружающей среде. Представитель миссии по окружающей среде, Бюро экономического роста — USAID Армения
Мониторинг поверхностных вод в Армении и его дальнейшее развитие
Сейран Минасян, заместитель директора Центра мониторинга по окружающей среде Министерства охраны природы РА
Трансграничная деградация в бассейне рек Кура — Аракс
Тамара Гугушвили, Национальный координатор по Грузии, Проект ПРООН / ГЭФ
Тигран Калантарян, Национальный координатор по Армении, Проект ПРООН / ГЭФ
Обсуждения
11:00 — 11:20 Перерыв на кофе
Охрана окружающей среды бассейнов Международных рек, проектная деятельность в Армении
Ваагн Тоноян, Страновой Эксперт по управлению водными ресурсами, финансируемого ЕС проекта
Комплексная оценка качества водных ресурсов Армении
Кнарик Оганесян, эксперт Ассоциации “За устойчивое человеческое развитие”
Интегрированное управление водными ресурсами и проблемы ответственности
Инга Зарафян, президент информационного НПО “Эколур”
Комплексная оценка озера Севан: экологические проблемы
Бардух Габриелян — директор Научного центра зоологии и гидроэкологии НАН Армении
Обсуждение
13:00-14:00 Перерыв на обед
14:00 — 18:00 Сессия 2: Протокол по проблемам воды и здоровья: Цели для прогресса
Здравоохранные проблемы, связанные с водоснабжением, представление проекта по установлению целевых показателей в Армении
Нунэ Бакунц, начальник отдела юридических инструментов и документооборота управления Государственной гигиены и противоэпидемической инспекции Министерства здравоохранения РА
Проблемы воды и здоровья в контексте рисков, связанных с изменением климата
Диана Арутюнян, координатор программы ПРООН по изменению климата
Процесс установления целевых показателей в Грузии
Александр Миндорашвили, главный специалист по управлению водными ресурсами отдела Министерства охраны окружающей среды Грузии
Нана Габриадзе, главный специалист отдела неинфекционных заболеваний Национального центра контроля заболеваний и общественного здравоохранения Грузии
Питьевая вода и санитария -проблемы в Армении
Арутюн Хачатрян, начальник экономического отделения финансово-экономического отдела, Государственного комитета водного хозяйства Министерства территориального управления Армении
Водоснабжение и санитария. Проблемы и пути решения на уровне общин в Армении
Аревик Овсепян — президент Национального водного партнерства НПО Армении
Вклад гражданских организаций на примере в решение проблем водоснабжения и санитарии
Лилик Симонян, руководитель отдела по гигиене и экологических рисков, AWHHE
Новые перспективы Грузии в отношении процесса установления целевых показателей в рамках Протокола по проблемам воды и здоровья
Григол Абрамия, директор и генеральный директор Международного центра по исследованию окружающей среды
Опыт имплементации Планов по безопасности воды в школах
Анна Самвел, координатор Женщины Европы за общее будущее
Заключительная дискуссия с предложением рекомендаций
18:00 Закрытие
ЗАЯВЛЕНИЕ ЕВРОПЕЙСКИХ НПО,
ЗАНИМАЮЩИХСЯ ПРОБЛЕМАМИ ВОДНЫХ РЕСУРСОВ В СТРАНАХ ЦВЕ и ВЕКЦА,
НА СОВЕЩАНИИ СТОРОН
КОНВЕНЦИИ ПО ОХРАНЕ И ИСПОЛЬЗОВАНИЮ
ТРАНСГРАНИЧНЫХ ВОДОТОКОВ И МЕЖДУНАРОДНЫХ ОЗЕР
ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
Հրավիրում ենք Ձեզ մասնակցելու Գյուղի կանանց միջազգային օրվա կապակցությամբ 2012թ. հոկտեմբերի 13-ին, ժամը 10:00 — 16:00, <<Այրարատ>> (Ռոսիա) կինոթատրոն – տոնավաճառի հետնամասում գործող գյուղմթերքների շուկայում կազմակերպվելիք գյուղատնտեսական արտադրանքների ցուցահանդես – վաճառքին:
Միավորված ազգերի կազմակերպությունը յուրաքանչյուր տարի հոկտեմբերի 15-ին նշում է Գյուղի կանանց միջազգային օրը` ի նշան գյուղի և գյուղանտեսության զարգացման գործում կանանց դերի և մասնակցության կարևորության:
Միջոցառումը կազմակերպվում է ՀՀ գյուղնախարարության աջակցությամբ, <<Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի>> հասարակական կազմակերպության կողմից` <<Ասենք ոչ քիմիկատներին մեր շրջապատում>> ծրագրի շրջանակներում: Միջոցառմանը ներկա կգտնվեն ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարը, միջազգային և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:
Ցուցահանդես — վաճառքին մասնակցելու են միայն ծրագրային գյուղերի կանայք, որոնք ներկայացնելու են իրենց իսկ աշխատանքի արդյունքը:
Տարբեր համայնքներ ներկայացնող կին ֆերմերները հնարավորություն կունենան ոչ միայն միմյանց հետ ծանոթանալու, այլև կատարելու փորձի փոխանակում: Սա նաև եզակի հնարավորություն է առանց վերավաճառողների, անմիջապես արտադրողից գնելու քիմիկատների հնարավորինս պակաս օգտագործմամբ աճեցրած գյուղմթերքներ:
Ակնկալում ենք Ձեր ներկայությունը և ակտիվ մասնակցությունը: